Ngày 24/7, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết bệnh đậu mùa khỉ lây từ động vật sang người, hoặc từ người sang người thông qua tiếp xúc trực tiếp gần, vết thương hở, dịch cơ thể... Ngoài ra, bệnh có thể lây qua tiếp xúc với các vật dụng, đồ dùng nhiễm mầm bệnh.
Đại diện Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết bệnh không lây qua không khí qua các sol khí nhỏ như nCoV. Trong một vài tình huống, bệnh đậu mùa khỉ có thể lây lan qua các giọt bắn đường hô hấp nhưng cách lây lan này đòi hỏi phải có sự tương tác trực diện, lâu dài, giọt bắn đủ lớn. Do đó, nhiều chuyên gia cho rằng các nước sẽ không cần áp dụng các biện pháp phong tỏa, giãn cách như đối với dịch Covid-19.
Trả lời Straits Times, Giáo sư Hsu Li Yang, Phó trưởng khoa y tế toàn cầu tại trường Y tế công cộng Saw Swee Hock của Đại học Quốc gia Singapore, cho rằng phần lớn các trường hợp mắc bệnh đậu khỉ cho đến nay là người đồng tính, song tính và đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới. Đường lây truyền trong nhóm này qua tiếp xúc da kề da. Từ đó, các chuyên gia Singapore đề xuất biện pháp ngăn chặn dịch bệnh chủ yếu là xét nghiệm sớm, cách ly người bệnh, truy vết người tiếp xúc gần. Đồng thời, người có tiền sử du lịch từ các quốc gia có số ca mắc bệnh cao cũng được khuyến khích tự theo dõi xem có bất kỳ triệu chứng nào không.
Hiện thế giới chưa có thuốc kháng virus đặc hiệu cho đậu mùa khỉ, các thuốc đều trong quá trình nghiên cứu. Do đó, các bệnh nhân được điều trị triệu chứng và chăm sóc phát ban để tránh biến chứng.
Theo đại diện WHO, biểu hiện lâm sàng của đậu mùa khỉ không đặc trưng, gây rất nhiều khó khăn khi chẩn đoán. 88% bệnh nhân bị phát ban với muôn hình muôn vẻ, 44% sốt, 33% phát ban ở khu vực sinh dục và 27% có một số sưng nổi hạch. Bệnh cũng có triệu chứng không điển hình khác như ho, đau họng, nôn, đỏ mắt... Nốt ban gây đau cho đến khi vỡ ra và tạo thành vảy.
Với các triệu chứng này, các vùng chưa từng ghi nhận bệnh đậu mùa khỉ từ trước đến nay sẽ càng khó nhận diện biểu hiện lâm sàng, cần dựa vào yếu tố dịch tễ để sàng lọc.
Các ống nghiệm có nhãn virus đậu mùa khỉ cho kết quả dương tính và âm tính. Ảnh: Reuters
Thời gian ủ bệnh đậu mùa khỉ từ 6-13 ngày sau khi phơi nhiễm, có thể kéo dài từ 5-21 ngày, với các triệu chứng sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, sưng hạch bạch huyết, ớn lạnh, mệt mỏi, phát ban có thể nhìn giống như mụn nước xuất hiện trên mặt, bên trong miệng hoặc ở các bộ phận khác của cơ thể như bàn tay, bàn chân, ngực, bộ phận sinh dục hoặc hậu môn... Các nốt ban lớn xuất hiện trước, mưng mủ rồi vỡ ra thành sẹo.
Theo WHO, phần lớn người bệnh tự hồi phục trong vòng vài tuần, chưa có bằng chứng bệnh biểu hiện không triệu chứng. Tuy nhiên, đậu mùa khỉ có thể biến chứng khi nốt ban bị nhiễm trùng, dẫn tới hoại tử hoặc gây viêm nhiễm, mất nước, nhiễm trùng máu, viêm não. Nhóm có nguy cơ cao, dễ biến chứng gồm trẻ em, phụ nữ có thai, suy giảm miễn dịch, do đó WHO khuyến cáo nhóm này điều trị và theo dõi chặt ở bệnh viện.
Tính đến 24/7, đã có hơn 16.000 ca bệnh đậu mùa khỉ được phát hiện tại 75 quốc gia trên thế giới, trong đó có 5 ca tử vong.
Đợt dịch này, các ca bệnh được báo cáo chủ yếu là người đồng giới nam, lưỡng giới với tỷ lệ 99% ở các nước Anh, Tây Ban Nha, Mỹ, Canada; hoặc nhóm có quan hệ đồng giới nam ở thành thị, những người tham gia trong nhóm mạng xã hội, tình dục ở châu Âu, Bắc Mỹ.
Virus gây bệnh có hai nhánh Trung Phi và Tây Phi, trong đó nhánh Trung Phi thường gây bệnh nặng và có khả năng lây lan nhanh hơn.
Hôm 23/7, WHO đã công bố đậu mùa khỉ là sự kiện y tế khẩn cấp toàn cầu.
Chi Lê
