"Không quân Nga hôm 28/7 tập kích mục tiêu ở khu vực làng Topolinoye thuộc tỉnh miền nam Kherson bằng vũ khí chính xác cao, khiến một tiểu đoàn thuộc Lữ đoàn bộ binh số 60 quân đội Ukraine mất hoàn toàn khả năng chiến đấu. Hơn 130 binh sĩ của đơn vị này đã bị tiêu diệt trong vòng 24 giờ", phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov cho biết.
Quân đội Nga cũng đăng video từ đầu dò của tên lửa, cho thấy đường bay của quả đạn liên tục được điều chỉnh trong lúc lao đến mục tiêu. Những video được công bố trước đó cũng cho thấy loại tên lửa này đạt độ chính xác cao đến mức có thể liên tục chỉnh hướng bay để phóng qua cửa sổ mục tiêu.
Nga không cho biết chủng loại vũ khí được sử dụng, nhưng giới chuyên gia quân sự nhận định đây là mẫu Tên lửa Dẫn đường Đa nhiệm Hạng nhẹ (LMUR), một trong những vũ khí uy lực nhất từng được phát triển cho trực thăng vũ trang Nga.
Tên lửa Nga tập kích mục tiêu tại Ukraine trong video công bố hôm 28/7. Video: Zvezda.
Nga đã liên tục công bố hình ảnh những đợt tấn công bằng loại tên lửa này trong gần hai tháng qua. Điểm đáng chú ý là các video đều được quay trực tiếp bằng đầu dò ảnh nhiệt của tên lửa và truyền về máy bay, thay vì ghi hình từ xa thông qua cảm biến của trực thăng hoặc máy bay không người lái (UAV).
Các dòng chữ trên màn hình đều bị che kín để bảo đảm bí mật về vũ khí, nhưng dòng chữ "AS-BPLA" xuất hiện trong một số video. Đây là tên viết tắt của thiết bị liên lạc đi kèm với tên lửa LMUR.
Dự án LMUR được hé lộ lần đầu năm 2007, với mục tiêu là phát triển tên lửa hạng nhẹ cho trực thăng. Bộ Quốc phòng Nga thời điểm đó không đặt hàng loại khí tài này, khiến nhà sản xuất đình chỉ quá trình nghiên cứu chế tạo.
Đến năm 2012, Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) đặt hàng nhà sản xuất KBM phát triển dự án Izdeliye 305 nhằm chế tạo tên lửa đối đất tầm xa cho trực thăng đa dụng Mi-8MNP-2 triển khai ở vùng Kavkaz.
Khoảnh khắc tên lửa LMUR bay xuyên cửa sổ mục tiêu ở Ukraine. Video: Twitter/Rob Lee.
Loại tên lửa này được trang bị đường truyền dữ liệu hai chiều, cho phép quả đạn truyền hình ảnh từ đầu dò về trực thăng và tiếp nhận lệnh điều khiển từ kíp vận hành. FSB muốn kiểm soát đường bay trong suốt quá trình tên lửa lao tới đích, kèm theo khả năng tự hủy sau khi rời bệ phóng.
Quá trình thử nghiệm LMUR trên trực thăng Mi-8MNP-2 diễn ra trong giai đoạn 2015-2016, dây chuyền sản xuất hàng loạt được khởi động sau đó không lâu. Sau khi FSB biên chế loại tên lửa này, Bộ Quốc phòng Nga cũng tỏ ý quan tâm và đặt hàng, bắt đầu thử nghiệm tên lửa LMUR trên trực thăng vũ trang Mi-28NM và Ka-52M.
Dù được mô tả là tên lửa hạng nhẹ, LMUR nặng gấp đôi những tên lửa đối đất như 9M120 Ataka và 9M123 Khrizantema thường được trang bị trên trực thăng vũ trang Nga. Quả đạn LMUR dài gần hai mét, đường kính 0,2 m và nặng 105 kg, trong đó đầu nổ phá mảnh có khối lượng 25 kg. Tên lửa đạt tầm bắn tối đa 14,5 km, gấp 2,5 lần so với dòng Ataka, và tốc độ hơn 800 km/h.
LMUR mang đầu dò ảnh nhiệt 9B-7755 do Viện MNITI ở thủ đô Moskva phát triển, cùng hệ thống lái tự động dùng định vị quán tính, thiết bị đo độ cao vô tuyến, bộ định vị vệ tinh BNAP-305 tương thích với hệ thống GLONASS Nga và GPS phương Tây. Quả đạn được lắp hai ăng ten cho đường truyền dữ liệu với trực thăng.
Trong chế độ chiến đấu cơ bản, tên lửa được phóng về phía mục tiêu trong tầm nhìn. Phi công có thể trực tiếp theo dõi hình ảnh từ đầu dò tên lửa trên bệ phóng và đánh dấu mục tiêu. Quả đạn sẽ tự động lao tới đích, trong khi trực thăng cơ động để tránh phản kích.
Phương thức thứ hai chưa từng xuất hiện trên các tên lửa đối đất phóng từ trực thăng Nga, trong đó quả đạn được phóng về phía mục tiêu ngoài tầm nhìn hoặc bị vật cản che chắn.
Tên lửa khai hỏa, bay tới khu vực nghi có mục tiêu nhờ hệ thống lái tự động và định vị vệ tinh. Phi công sẽ theo dõi hình ảnh từ tên lửa truyền về để tìm kiếm và lựa chọn mục tiêu, sau đó ra lệnh tập kích. Phi công có thể thay đổi mục tiêu hoặc ra lệnh cho tên lửa tự hủy nếu cần thiết.
Một quả đạn LMUR trong trạng thái chờ lắp đặt. Ảnh: Drive.
Bộ Quốc phòng Nga không công bố số lượng tên lửa LMUR đã tiếp nhận, nhưng giới chuyên gia ước tính quân đội Nga đang biên chế ít nhất 200 quả đạn, chưa kể số lượng sẵn có trong kho dự trữ của FSB. Hợp đồng năm 2018 cho thấy mỗi quả đạn LMUR có giá khoảng 227.000 USD.
Hiện chưa rõ loại trực thăng nào được trang bị tên lửa LMUR khi tham chiến tại Ukraine. "Dự án này rất quan trọng với quân đội Nga, giúp họ sở hữu những tên lửa đối đất phóng từ trực thăng có tính năng ngang ngửa sản phẩm của phương Tây", Piotr Butowski, chuyên gia về hàng không quân sự Nga, nhận xét.
Vũ Anh (Theo Drive)
